CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA TAI NGƯỜI

Tai là một cơ quan có cấu trúc phức tạp và ấn tượng, một trong những vai trò quan trọng nhất của tai là chuyển hóa những âm thanh diễn ra xung quanh ta thành dạng mã hóa mà bộ não có thể hiểu được ngay lập tức. Vậy tai có cơ chế hoạt động như thế nào?

Hai tai thu nhận những tín hiệu âm thanh từ các hướng khác nhau. Cấu trúc phức tạp của tai sẽ xử lý những thông tin này và truyền đến não để hiểu được đó là âm thanh gì.

1. Tai ngoài hay còn gọi là vành tai thu thập âm thanh, âm thanh đi vào trong ống tai đến màng nhĩ.
2. Những âm thanh này làm màng nhĩ rung lên và truyền những sóng âm thanh đến tai giữa - nơi bao gồm chuỗi xương con (xương búa, xương đe và xương bàn đạp)
3. Những sóng âm này sau đó được truyền đi và phóng đại đến cửa sổ hình bầu dục của tai trong.
4. Chất dịch ở tai trong kích thích các tế bào lông. Các tế bào lông ngoài cùng chịu trách nhiệm cho các tần số cao, trong khi các tế bào lông bên trong chịu trách nhiệm cho tần số trung và trầm. Khi các tế bào lông này bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến khả năng nghe của bạn.
5. Từ tế bào lông, các xung điện sẽ được truyền qua dây thần kinh thính giác đến não để hiểu những âm thanh này.

MẤT THÍNH LỰC LÀ GÌ?

Mất thính lực, khiếm thính (điếc) là tình trạng mà người bệnh không thể nghe thấy âm thanh một phần hoặc hoàn toàn ở một hoặc cả hai bên tai. Mất thính lực có thể là bạn không thể nghe được âm thanh nào hoặc bạn gặp nhiều khó khăn để nghe một số âm thanh cụ thể. Tình trạng này có thể diễn ra đột ngột hoặc dần dần, tạm thời hoặc vĩnh viễn.

CÁC NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN MẤT THÍNH LỰC

Khi chúng ta già đi, những tế bào lông tí hon trong tai bị ảnh hưởng theo thời gian. Điều này dẫn đến việc suy giảm đáng kể khả năng nghe (còn được gọi là “lão thính”). Đến tuổi 60, chúng ta thường mắc phải mất thính lực thần kinh giác quan.

Tiếp xúc hằng ngày với tiếng ồn như nghe nhạc lớn, ở gần các dụng cụ hoặc máy móc công suất lớn có thể làm tổn thương các tế bào lông ở tai trong, từ đó ảnh hưởng đến sức nghe của bạn. Các tiếng ồn lớn đột ngột như tiếng súng nổ cũng có thể gây ra tổn thương. Nếu bạn tiếp xúc với tiếng ồn hằng ngày, hãy hành động ngay để bảo vệ sức nghe của mình.

Ảnh hưởng của thuốc, bệnh lý, ráy tai hay các vật khác ở trong tai của bạn.

CÓ NHỮNG LOẠI MẤT THÍNH LỰC NÀO?

Là loại mất thính lực thường gặp, do số lượng tế bào lông ở tai trong bị giảm sút. Mỗi người gặp các mức độ mất thính lực khác nhau, phụ thuộc vào loại và mức độ tổn thương của những tế bào này. Thường là hậu quả của lão hóa, viêm nhiễm, di truyền, chấn thương đầu hoặc tiếp xúc với tiếng ồn lớn. Mất thính lực thần kinh giác quan thường là vĩnh viễn, tình trạng này không thể chữa khỏi. Hiện có 3 cách hỗ trợ người mất thính lực thần kinh giác quan một bên tai từ nặng đến sâu với tai còn lại nghe bình thường: sử dụng máy trợ thính để khuếch đại âm thanh, sử dụng máy nghe CROS để chuyển âm thanh từ tai mất thính lực sang tai nghe bình thường, sử dụng cấy ốc tai điện tử để cố gắng khôi phục nghe bằng hai tai.

Tình trạng mất thính lực dẫn truyền diễn ra khi âm thanh không thể truyền qua màng nhĩ, ống tai hoặc chuỗi xương con của tai giữa. Nguyên nhân có thể do ráy tai, thủng màng nhĩ, dịch trong tai, di truyền hoặc viêm nhiễm. Mất thính lực dẫn truyền có thể làm âm thanh nhỏ hơn và thường có thể điều trị được bằng thuốc hoặc tiểu phẫu.

DẤU HIỆU CỦA MẤT THÍNH LỰC

Dấu hiệu mất thính lực là khác nhau đối với mỗi người. Đây là một số dấu hiệu thường gặp cần lưu ý:

• Gặp khó khăn để bắt kịp cuộc nói chuyện theo nhóm
• Gặp khó khăn khi nghe trong môi trường ồn (ví dụ trong nhà hàng)
• Cần phải thường xuyên yêu cầu người khác nói lại hoặc nói to hơn
• Cảm thấy người khác nói dính chữ hoặc nói quá nhỏ
• Có thể nghe thấy âm thanh nhưng không rõ
• Phải xem TV hoặc nghe đài với âm lượng lớn
• Ù tai – nghe tiếng vo ve trong tai
• Dễ cảm thấy mệt mỏi khi sinh hoạt trong một nhóm
• Bạn bè và gia đình hay bình luận về sức nghe của bạn.
• Gặp khó khăn trong việc nghe điện thoại, ngay cả khi trong phòng yên tĩnh.

Số liệu về bệnh mất thính lực

Trên thế giới, có khoảng 360 triệu người bị bệnh mất thính lực (WHO, 2016)

• Tại Việt Nam, 1000 trẻ thì có 3 trẻ bị mất thính lực (WHO, 2017)
• Hầu hết mọi người chờ từ 5 đến 7 năm trước khi tìm kiếm sự giúp đỡ và chấp nhận rằng họ bị mất thính lực